τίγρη

(panthera tigris). Θηλαστικό της οικογένειας των αιλουροειδών, της τάξης των σαρκοφάγων, είναι ο μεγαλύτερος ζωντανός εκπρόσωπος. Τα αρσενικά, περισσότερο ανεπτυγμένα, έχουν ύψος έως το ακρώμιο περίπου ένα μ., μπορούν να φτάσουν συνολικό μήκος 3,80 μ., περιλαμβανομένων 130 εκ. της ουράς, και έχουν μέγιστο βάρος 270-300 κιλά. Η τ. περιλαμβάνει περίπου 8 υποείδη, που ζουν στα Ν της γραμμής που συνδέει τη βόρεια Μαντζουρία και το βόρειο Ιράν έως την Ιάβα. Σε αυτήν την πολύ εκτεταμένη περιοχή, η τ. ζει σε υψόμετρα μικρότερα των 2.000 μ. και προτιμά ζώνες με πυκνή βλάστηση, πλούσιες σε νερό και πολυσύχναστες από θηλαστικά μεσαίων ή μεγάλων διαστάσεων, τα οποία αποτελούν τη συνηθισμένη τροφή της· επιτίθεται στον άνθρωπο μόνο όταν πεινάει ή απειλείται. Ύστερα από ενέδρα, που μερικές φορές διαρκεί πολύ, ή από σιωπηλή παρακολούθηση, ορμά επάνω στη λεία που, αφού τη σκοτώσει, τη μεταφέρει σε ένα προφυλαγμένο μέρος για να τη φάει. Όταν δεν υπάρχει το θήραμα που προτιμά, η τ. αρκείται σε μικρά ζώα, μεταξύ των οποίων ερπετά, αμφίβια, ακόμα και πουλιά, ψάρια και έντομα. Όταν ζει στις ψυχρές περιοχές έχει πυκνό τρίχωμα και αραιότερο και λιγότερο απαλό στις περιοχές με θερμό και υγρό κλίμα. Εκτός από τις τυπικές μαύρες λωρίδες, που στολίζουν όλα τα τμήματα του σώματος, το βασικό χρώμα του τριχώματος ποικίλλει από το πυρρόξανθο έως το χρώμα του ελεφαντόδοντου· ο τελευταίος αυτός χρωματισμός χαρακτηρίζει τις τ. που ζουν σε περιοχές όπου τα χιόνια διατηρούνται πολύ. Μερικές φορές παρατηρούνται περιπτώσεις μελανισμού, ιδιαίτερα στα δάση της Μαλαισίας και στις υπόλευκες τίγρεις των περιοχών της σαβάνας. Η κύηση, που διαρκεί περίπου 3½ μήνες στις εύκρατες ή ψυχρές περιοχές, τελειώνει μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου· στις θερμές ζώνες, οι γεννήσεις μπορούν να παρατηρηθούν και σε άλλες περιόδους του χρόνου. Σε κάθε τοκετό, που γίνεται σε καλά προφυλαγμένες φωλιές, γεννιούνται 2-4 μικρά, γυμνά και τυφλά, ο θηλασμός των οποίων διαρκεί περίπου 6 εβδομάδες. Από διασταυρώσεις μεταξύ λέαινας και αρσενικής τ., προέρχονται τα υβρίδια, που ονομάζονται τίγονες και διατηρούν κυρίως τα πατρικά χαρακτηριστικά. Η τίγρη (panthera tigris), μεγάλο σαρκοφάγο, ζει συνήθως σε υγρό και όχι πολύ θερμό κλίμα. Τίγρης σε ζωολογικό κήπο. Τίγρεις, θηλαστικά της οικογένειας των αιλουροειδών (φωτ. ΑΠΕ).

* * *

η / τίγρις, -εως, ΝΜΑ, και τίγρης, ο και λόγιος τ. τίγρις, η, Ν, και τίγρις, ὁ, και τ. γεν. -ιος και -ιδος, Α

κοινή, σήμερα, ονομασία τού μεγαλόσωμου σαρκοφάγου θηλαστικού Panthera tigris, που, σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική ταξινόμηση, ανήκει στην οικογένεια τών αιλουροειδών

νεοελλ.

1. μτφ. (για πρόσ.) άγριος, αιμοχαρής, σκληρόκαρδος

2. φρ. «τίγρης τού πελάγου»

μτφ. (στον Σολωμό) ο καρχαρίας.

[ΕΤΥΜΟΛ. Ονομασία ζώου, ιρανικής προέλευσης, που έχει συνδεθεί ετυμολογικά και με τον ομώνυμο ποταμό Τίγρητα (πρβλ. αρχ. περσ. tigrā). Η άποψη ότι η λ. συνδέεται με το αβεστ. tiγri- «βέλος, οξύ άκρο» και το αρχ. περσ. tigra- «οξύς, αιχμηρός» (βλ. λ. στίζω) και η απόδοση στον ποταμό Τίγρητα τής ιδιότητας τού ορμητικού, τού αιχμηρού (πρβλ. το σχόλιο τού Στράβωνος: Τίγρις ἄμικτον φυλάσσων τὸ ῥεῦμα διὰ τὴν ὀξύτητα, ἀφ'οὗ καὶ τοὔνομα Μήδων τίγριν καλούντων τὸ τόξευμα), οφείλεται πιθ. σε παρετυμολογία. Τη λ., τέλος, δανείστηκε η Λατινική (πρβλ. tigris), από όπου και άλλες γλώσσες (πρβλ. αγγλ. tiger, γαλλ. tigre, γερμ. Tiger)].